Jak mózg przechowuje i odzyskuje wspomnienia - Radio Pogoda - słuchaj radia
Strona główna » Jak mózg przechowuje i odzyskuje wspomnienia

Jak mózg przechowuje i odzyskuje wspomnienia

Naukowcy zidentyfikowali dwa typy komórek w mózgu, które biorą udział w szeregowaniu wspomnień na podstawie czasu ich wystąpienia. To odkrycie pozwala lepiej zrozumieć, w jaki sposób ludzki mózg tworzy wspomnienia.

Badanie, opublikowane w Nature Neuroscience, zostało prowadzone przez zespół dr. Ueli Rutishausera, profesora neurochirurgii, neurologii i nauk biomedycznych w Cedars-Sinai Medical Center w Los Angeles. Rozpoczęło się od pozornie prostego pytania: „Jak nasz mózg tworzy i porządkuje wspomnienia?”. Przeżywamy nasze świadome życie jako jedno ciągłe doświadczenie, ale na podstawie badań nad ludzkim zachowaniem uważa się, że w pamięci przechowujemy poszczególne wydarzenia jako indywidualne, odrębne momenty.

Co oznacza początek i koniec wspomnienia?

Aby to zbadać, naukowcy pracowali z 20 pacjentami cierpiącymi na padaczkę lekooporną, którzy byli poddawani badaniu wewnątrzczaszkowej rejestracji aktywności mózgu, by wybrać najlepszy dla nich sposób leczenia. Przyglądali się, w jaki sposób na aktywność mózgu pacjentów wpływały pokazywane pliki filmowe zawierające różne rodzaje „granic poznawczych” – przejścia, które wyzwalały zmiany w sposobie przechowywania pamięci i które wyznaczały początek i koniec „plików” pamięci w mózgu.

Pierwszy typ, określany jako „miękka granica”, to wideo zawierające scenę, która następnie przechodzi w inną scenę, ale kontynuującą tę samą historię. Na przykład plik wideo z meczem piłkarskim pokazujący scenę, gdy piłkarz wykonuje rzut karny, a kamera przełącza się na ujęcie bramkarza próbującego złapać piłkę. Z kolei „twarda granica” to cięcie do zupełnie innej historii – np. po strzale z rzutu karnego natychmiast następuje cięcie i wyświetlana jest reklama.

Naukowcy rejestrowali aktywność mózgu uczestników podczas oglądania filmów i zauważyli dwie różne grupy komórek, które reagowały na różne rodzaje granic, zwiększając swoją aktywność. Jedna grupa, zwana komórkami granicznymi, stała się bardziej aktywna w odpowiedzi na miękką lub twardą granicę. Druga grupa, określana jako „komórki zdarzeń”, reagowała tylko na twarde granice. Doprowadziło to do powstania teorii, zgodnie z którą tworzenie nowej pamięci następuje, gdy występuje szczyt aktywności komórek granicznych i zdarzeń, co ma miejsce tylko po twardej granicy.

Analogią do tego, jak mózg przechowuje i udostępnia wspomnienia, może być sposób przechowywania zdjęć w telefonie lub komputerze. Często zdjęcia są automatycznie grupowane w wydarzenia na podstawie tego, kiedy i gdzie zostały zrobione, a następnie jedno z nich jest wyświetlane jako kluczowe zdjęcie z tego wydarzenia. Po kliknięciu tego zdjęcia można przejść do tego innych fotografii z konkretnego wydarzenia.

„Odpowiedź graniczna może być traktowana jak tworzenie nowego wydarzenia fotograficznego. Kiedy budujesz pamięć, to tak, jakby nowe zdjęcia były dodawane do tego wydarzenia. Kiedy pojawia się twarda granica, to wydarzenie jest zamykane i zaczyna się nowe. Można pomyśleć o miękkich granicach reprezentujących nowe obrazy utworzone w ramach jednego wydarzenia”– powiedział dr Rutishauser.

Jak mózg odzyskuje wspomnienia

Naukowcy przyjrzeli się także odzyskiwaniu pamięci i temu, jak ten proces wiąże się z pracą komórek granicznych i zdarzeń. Wysunęli teorię, że mózg używa szczytów aktywności komórek granicznych jako znaczników do „przeglądania” przeszłych wspomnień, podobnie jak kluczowe zdjęcia są wykorzystywane do identyfikowania zdarzeń. Kiedy mózg znajdzie schemat działania, który wygląda znajomo, „otwiera” to wydarzenie.

Wykorzystano dwa różne testy pamięci zaprojektowane do badania tej teorii. W pierwszym uczestnikom pokazano serię nieruchomych obrazów i zapytano ich, czy pochodzą z plików wideo, które właśnie obejrzeli. Uczestnicy badania częściej zapamiętywali obrazy, które pojawiły się wkrótce po twardej lub miękkiej granicy, czyli wtedy, gdy powstałoby nowe „zdjęcie” lub „wydarzenie”.

Drugi test polegał na pokazaniu par obrazów pobranych z plików wideo, które właśnie obejrzeli. Uczestników zapytano następnie, który z dwóch obrazów pojawił się jako pierwszy. Okazało się, że znacznie trudniej było im wybrać właściwy obraz, jeśli znajdowały się one po różnych stronach twardej granicy, być może dlatego, że zostały umieszczone w różnych „wydarzeniach”.

Spostrzeżenia z tego badania dają wgląd w to, jak ludzki mózg tworzy, przechowuje i uzyskuje dostęp do wspomnień. Ponieważ segmentacja zdarzeń jest procesem, na który można wpływać u osób cierpiących na zaburzenia pamięci, można je wykorzystać przy opracowywaniu nowych terapii.

Przeczytaj też:

Zobacz więcej >