Ludzie faktycznie starzeją się w różnym tempie, a ta różnica pojawia się już w młodości – sugerują badania naukowców.
Badacze twierdzą, że w wieku około 45 lat ludzie z szybszym tempem „biologicznego starzenia” mieli większą skłonność do czucia się, funkcjonowania i wyglądania starzej, niż byli w rzeczywistości. A ten ich „pęd do starości” rozpoczynać się miał już wtedy, kiedy mieli dwadzieścia kilka lat.
„Starzenie się to proces, który trwa przez całe życie. Nie zaczyna się nagle w wieku 60 lat” – powiedział szef zespołu badaczy, Maxwell Elliott – doktorant na uniwersytecie Duke w mieście Durham w USA.
Wyniki swojej pracy badacze opublikowali w dzienniku „Nature Aging”.
Czytaj też: Bezsenność ci dokucza? Trenuj tai chi lub chodź na spacery!
Wiek to tylko liczba?
Każdy, kto zna żwawego i pełnego werwy 80-latka albo wypalonego, zmagającego się z problemami zdrowotnymi 50-latka dobrze wie, że sam wiek nie wyjaśnia wszystkiego. Wciąż jednak nie jest do końca jasne, kiedy ludzie zaczynają w różnym tempie starzeć się biologicznie – mówi Elliott. Jego praca jednak wskazuje, że może się to zacząć we wczesnym etapie życia.
W ramach badania Elliott i jego współpracownicy prześledzili dane ponad 1000 obywateli Nowej Zelandii, których stan zdrowia monitorowano od urodzenia w latach 70. ubiegłego wieku do osiągnięcia przez nich wieku 45 lat. Tempo starzenia biologicznego tych osób śledzono od 26. roku życia, oceniając takie czynniki jak ilość tłuszczu, stan serca i płuc, markery stanu zapalnego we krwi, a nawet ubytki w uzębieniu.
Okazało się, że faktycznie, ludzie starzeli się w bardzo różny sposób. Najwolniej starzejąca się osoba miała zaledwie 0,4 „roku biologicznego” na każdy rok chronologiczny. Za to najszybciej starzejący się uczestnik badania odnotował aż 2,5 „lat biologicznych” na każdy chronologiczny rok. W wieku 45 lat najszybciej starzejące się osoby już wykazywały pewne symptomy zazwyczaj charakterystyczne dla starszych osób: w porównaniu z innymi badanymi poruszali się wolniej, mieli słabszy uścisk dłoni oraz problemy z równowagą, wzrokiem i słuchem.
Według naukowców wykryto także różnice mentalne. Przeciętnie osoby szybciej się starzejące miały słabszą pamięć i częściej zdarzało im się zapominać o rzeczach codziennych. W badaniach z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego odkryto, że u tych osób wykryto też oznaki osłabienia tkanki mózgowej.
Zobacz: Kiedy obchodzimy dzień dziadka?
Starzenie się jest widoczne
Maxwell Elliott powiedział, że był zaskoczony rozmiarami różnic w starzeniu się wśród relatywnie młodych, 45-letnich ludzi. Dodał, że te zmiany były na tyle wyraźne, że az dostrzegalne w życiu codziennym. Szybciej się starzejący twierdzili, że czują się starsi, niż rzeczywiście byli i wyrażali obawę, czy dożyją 75. roku życia. Jakby tego było mało, wyglądali również starzej, co potwierdzono przez niezależnych obserwatorów oceniających zdjęcia uczestników badania.
Dr Sofiya Milman z ośrodka Albert Einstein College of Medicine’s Institute for Aging Research w Nowym Jorku potwierdza obserwacje zespołu Elliotta. Również uważa, że starzenie się „nie zaczyna się magicznie” w wieku 60 lat”:
„To ciągły proces i prawdopodobnie zaczyna się wcześniej, niż dotąd sądziliśmy” – komentowała wyniki prac badaczy z uniwersytetu Duke.
Według niej ważną rolę w tym, jak szybko dana osoba się starzeje biologicznie, odgrywają geny, choć nie tylko. Zarówno Milman, jak i Elliott twierdzą, że duży udział w tym procesie mają też czynniki środowiskowe – od stylu życia, przez ciągły stres, a także ubóstwo.
Warto preczytać: Banki – które mają ułatwienia dla seniorów?
Jak dłużej zachować młodość?
Na pewno regularne ćwiczenia, zdrowa dieta i niepalenie papierosów mogą zredukować ryzyko rozmaitych chorób. I chociaż tyle mogą zrobić ludzie, żeby starzeć się wolniej – uważa dr Milman. Jak jednak zwraca uwagę, w przyszłości naukowcy będą się chcieli znaleźć sposób na to, jak swoją wiedzę o starzeniu przełożyć na przykład na wyprodukowanie leków, które określonym ludziom można by podawać w określonym czasie, aby opóźnić ich starzenie:
„Dla niektórych osób sam zdrowy tryb życia to wciąż za mało” – mówi dr Milman.
Dla każdego jest nadzieja
Naukowcy uspokajają też, że dla tych, którzy czują się staro w młodym wieku wciąż jest nadzieja: nigdy nie jest za późno, żeby zacząć ćwiczyć, zbadać się, obniżyć ciśnienie krwi lub lepiej się odżywiać:
„Średni wiek to doskonały czas, aby zastosować się do tych porad. Przeszłości nie zmienimy, ale mamy jeszcze przed sobą mnóstwo czasu, żeby sobie pomóc” – przekonuje Elliott. Zwraca też uwagę, że musimy przestać skupiać się tak bardzo na naszym wieku.
Sprawdź też: Portale randkowe dla seniorów – z których korzystać?
