Zakrzepica – objawy, przyczyny i zapobieganie

Co może powodować zakrzepicę? Jakie są jej objawy? Czy da się jej odpowiednio wcześnie zapobiegać? Wyjaśniamy.

Pojawiające się co jakiś czas doniesienia o zakrzepicy, która jakoby miała się pojawiać u niektórych osób po podaniu szczepionki firmy AstraZeneca sprawiły, że wzrosła świadomość tej groźnej choroby.

I choć Europejska Agencja Leków stwierdziła, że nietypowe zakrzepy krwi z małopłytkowością powinny być wymienione jako bardzo rzadkie skutki uboczne szczepionki przeciw COVID-19 AstraZeneca (Vaxzevria), to warto dowiedzieć się, co może powodować zakrzepice, jakie są jej objawy oraz, jak można spróbować jej zapobiegać. Porady w tej kwestii przygotowali specjaliści z Uniwersytetu Johna Hopkinsa.

Czym jest zakrzepica?

Dochodzi do niej, gdy zakrzepy krwi blokują naczynia krwionośne. Są dwa główne typy tej choroby: zakrzepica żył (kiedy skrzep krwi blokuje żyłę przez którą transportowana jest krew z ciała do serca) oraz zakrzepica tętnic (kiedy skrzep krwi blokuje arterię, którą bogata w tlen krew wędruje od serca do reszty ciała). Istnieją też różne typy tej choroby, takie jak:

• zakrzepica żył głębokich;
• żył powierzchniowych;
• wielopoziomowa;
• zatorowość płucna.

Przeczytaj także:

• Czy szczepić się szczepionką AstraZeneca?
• Zakrzepica żył głębokich – objawy, przyczyny
• Dlaczego występują zakrzepy po AstraZeneca? Naukowcy już wiedzą
• EMA o szczepionce AstraZeneca: Korzyści znacznie przewyższają ryzyko
• EMA: szczepionka AstraZeneca jest bezpieczna i skuteczna

Co powoduje zakrzepicę?

Zakrzepica żył może być spowodowana takimi czynnikami, jak:

• choroba lub kontuzja żył w nodze;
• brak możliwości poruszania się (z jakiegokolwiek powodu);
• złamana kość;
• niektóre leki powodujące zwiększone ryzyko powstania zatorów;
• otyłość;
• choroby dziedziczne;
• choroby autoimmunologiczne;

Zakrzepica tętnic może być powodowana miażdżycą (arteriosklerozą) i w najcięższych przypadkach może prowadzić do ataku serca lub udaru.

Sprawdź też: Zakrzepy po szczepionce Johnson&Johnson? EMA bada przypadki z USA

Czynniki ryzyka

Zarówno dla zakrzepicy żył, jak i tętnic czynniki ryzyka mogą być takie same. Są to między innymi:

• palenie papierosów;
• zaawansowany wiek;
• nadwaga;
• zbyt mało ruchu;
• zła dieta;
• choroby dziedziczne;
• uszkodzenia naczyń krwionośnych;

Warto przeczytać: BMI – Co to jest? Jak obliczyć? Kiedy nadwaga, a kiedy już otyłość

Objawy zakrzepicy

U każdej osoby mogą one wyglądać nieco inaczej, ale mogą to być między innymi:

• ból w jednej nodze (zazwyczaj w rejonie łydki lub wewnętrznej stronie ud);
• obrzęk nogi lub ręki;
• ból w klatce piersiowej;
• drętwienie lub osłabienie jednej strony ciała;
• nagła zmiana stanu psychicznego.

Symptomy tej choroby mogą przypominać te występujące przy innych schorzeniach dotyczących krwi lub serca. Dlatego najlepiej przy występowaniu tego typu objawów skonsultować się ze specjalistą.

Jak zapobiegać zakrzepicy?

Można zredukować ryzyko choroby, stosując się do kilku wskazówek:

• bądź aktywny i staraj się dużo ruszać;
• jeśli przechodziłeś operację, staraj się powrócić do aktywności tak szybko, jak to tylko możliwe;
• podczas długich podróży i długiego siedzenia (np. przy biurku) rób przerwy, rozprostuj nogi i poruszaj nimi co jakiś czas, wykonując na przykład przysiady;
• rzuć palenie;
• schudnij;
• postaraj się walczyć z takimi chorobami jak cukrzyca, wysokie ciśnienie krwi i obniżać wysokość cholesterolu.

Zobacz: 12 minut ćwiczeń zmniejsza ryzyko chorób serca i cukrzycy