Znając wzrost i masę ciała, możemy szybko wyliczyć swój wskaźnik BMI i określić, czy mamy prawidłową wagę, czy ważymy za mało albo cierpimy na nadwagę. Jeśli zmierzymy talię i biodra, możemy określić swój WHR i zorientować się, czy nie mamy otyłości brzusznej.
BMI (ang. body mass index) jest jednym z najczęściej wykorzystywanych wskaźników masy ciała, dzięki któremu szacuje się ryzyko zachorowania na schorzenia cywilizacyjne związane z nadwagą i otyłością, w tym: miażdżycę, chorobę niedokrwienną serca, cukrzycę typu 2. Zakres wartości wskaźnika BMI został opracowany dla dorosłych i nie może być stosowany u dzieci. Dla oceny prawidłowego rozwoju dzieci do ok. 14. roku życia wykorzystuje się siatki centylowe.
Jak wyliczyć BMI
Zgodnie z kryteriami diagnostycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nadwagę i otyłość stwierdza się na podstawie wartości wskaźnika, który wylicza się wg wzoru:
BMI = (masa ciała w kg) / (wzrost w m)2
Przykładowo osoba o wzroście 1,7 m i wadze 72 kg ma:
BMI = 72 / 1,712= 24,62
Nadwagę rozpoznaje się, jeżeli wartości wskaźnika mieszczą się w zakresie 25–29,9 kg/m2, natomiast otyłość przy BMI ≥ 30 kg/m2.
Co oznaczają wartości BMI
Klasyfikacja masy ciała na podstawie BMI zgodna z aktualnymi wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia:
- niedowaga
- wygłodzenie: BMI < 16 kg/m2
- wychudzenie: BMI = 16-16,99 kg/m2
- niedowaga: BMI = 17-18,49 kg/m2
- pożądana masa ciała: BMI = 18,5-24,99 kg/m2
- nadwaga – 25–29,9 kg/m2
- otyłość
- I stopień otyłości: 30–34,9 kg/m2
- II stopień otyłości: 35–39,9 kg/m2
- III stopień otyłości: BMI większe lub równe 40
Czego nie uwzględnia BMI
BMI należy traktować raczej jako wskazówkę, ponieważ nie zawsze jest miarodajny. Wskaźnik ten nie uwzględnia budowy ciała, masy mięśniowej i wieku, co może prowadzić do nieprawidłowych wniosków. Osoby z bardzo rozbudowaną tkanką mięśniową oraz niską zawartością tkanki tłuszczowej mogą mieć bardzo wysoki wskaźnik wskazujący na nadwagę lub otyłość. Także niski wskaźnik nie zawsze gwarantuje, że nie mamy nadwagi.
Otyłość brzuszna
Można także określić tzw. otyłość brzuszną, mierząc obwód talii. Pomiar powinno się robić na wysokości pępka. Zgodnie z kryteriami diagnostycznymi IDF u Europejczyków otyłość trzewną stwierdza się przy obwodzie talii:
- u mężczyzn – obwód talii większy lub równy 94 cm
- u kobiet – obwód talii większy lub równy 80 cm.
Jednocześnie w świetle aktualnej wiedzy medycznej zwiększenie ryzyka metabolicznego obserwuje się już przy obwodach talii większej lub równej 71 cm u kobiet i 86 cm u mężczyzn.
Wskaźnik talia–biodra (WHR)
Wskaźnik talia–biodra (WHR) to iloraz obwodu talii i obwodu bioder. WHR wynoszący
- powyżej 1 u mężczyzn
- powyżej 0,85 u kobiet
wskazuje na otyłość brzuszną, która zwiększa m.in. ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
Przeczytaj też:
Otyłość i nadwaga. Ponad połowa dorosłych Polaków waży za dużo
Czy dieta wegańska jest zdrowa?
Erytrytol zamiast cukru – właściwości, jak i ile stosować
Ksylitol zamiast cukru – właściwości, jak stosować
Dieta w nadciśnieniu tętniczym – co jeść, czego unikać
Dieta DASH – najzdrowsza dieta dla serca
Zaparcia – przyczyny, leczenie, zapobieganie
COVID-19: Najwięcej zgonów w krajach o wysokim poziomie otyłości
Co warto wiedzieć o BMI?
Jakie są wartości BMI dla dzieci?
Wskaźnika BMI został opracowany dla dorosłych i nie może być stosowany u dzieci. Dla oceny prawidłowego rozwoju dzieci do ok. 14. roku życia wykorzystuje się siatki centylowe.
Co to jest wskaźnik WHR?
WHR to wskaźnik talia–biodra to iloraz obwodu talii i obwodu bioder.
Czy wskaźnik BMI zawsze jest miarodajny?
Wartość wskaźnika BMI nie zawsze jest miarodajny, ponieważ nie uwzględnia budowy ciała, masy mięśniowej i wieku, co może prowadzić do nieprawidłowych wniosków.
