Rdestowiec ostrokończysty wygląda bardzo ładnie, trochę przypomina bambusa i dorasta do 3 metrów wysokości. Nie dajmy się jednak zwieść jego urodzie. To bardzo agresywna, inwazyjna roślina i bardzo trudno jej się pozbyć. Jej uprawa jest w Polsce zakazana.
Rdestowiec ostrokończysty: Co warto o nim wiedzieć
Rdestowiec ostrokończysty (Reynoutria japonica) nazywany jest też rdestowcem japońskim albo rdestem japońskim. Ma ładne jasnozielone, sercowate liście, a pod koniec lata pojawiają się niewielkie białe kwiaty. Jego zdrewniałe puste w środku łodygi wyglądają jak bambus. Warto jednak wiedzieć, że prawie niemożliwe jest zahamowanie jego wzrostu i zwalczanie tej rośliny jest bardzo trudne.
Rdestowiec ostrokończysty pochodzi z południowej Azji. Pierwotnie rósł w górach, na wzgórzach, przy rowach i poboczach dróg w Japonii, Korei, północnych Chinach i na Tajwanie. W Europie pojawił się w 1825 roku i szybko się rozprzestrzenił. Występuje już dość pospolicie w całej Polsce i wciąż się rozprzestrzenia. Ponieważ jest bardzo inwazyjny i z łatwością wypiera inne gatunki, w środowisku naturalnym uważany jest za gatunek niepożądany. Bezwzględnie powinien być usuwany z obszarów chronionej przyrody, a można go już spotkać w 15 polskich parkach narodowych, na przykład w Puszczy Kampinoskiej. Uprawa rdestowca ostrokończystego jest zakazana na terenie całego kraju.
Dlaczego trzeba go zwalczać
Rdestowiec ostrokończysty szybko wypiera rodzime gatunkami roślin. Ponieważ tworzy zwarte gęstwiny z grubą i wolno rozkładającą się warstwę opadłych liści i łodyg, ogranicza im dostęp do światła, utrudniając ich wzrost i regenerację, uniemożliwia też kiełkowanie nasion. Rdestowiec ostrokończysty zmienia właściwości fizyczne i chemiczne gleby, a tym samym aktywność mikroorganizmów glebowych i powoduje gromadzenie się zasobów azotanów w glebie.
Na terenach zabudowanych z kolei intensywnie rozrastające się kłącza rdestowców mogą uszkadzać fundamenty i ściany budynków i kanałów melioracyjnych, nawierzchnie dróg czy chodników.
Dlaczego tak szybko się rozrasta
Rdestowiec ostrokończysty rozmnaża się przede wszystkim wegetatywnie, poprzez rozrost i regenerację kłączy oraz pędów. Nowa roślina może wyrosnąć z 1-centymetrowego fragmentu kłącza o wadze mniejszej niż 0,7 g lub z małego kawałka pędu z pojedynczym węzłem.
Szybko rozprzestrzeniające się kłącza rozrastają się nawet na odległość 20 metrów od rośliny macierzystej. Także pędy mają równie szybkie tempo wzrostu, nawet do 15 centymetrów na dobę, oraz dużą zdolność regeneracji. Na pojedynczym pędzie pojawia się średnio 190-350 tysięcy kwiatów, a owoce, które dojrzewają jesienią, mogą rozsiewać się na odległość do 16 metrów.
Rdestowiec ostrokończysty: Zwalczanie
Zwalczanie tej rośliny jest niezmiernie czasochłonne i kosztowne. Eliminacja rdestowca ostrokończystego z miejsca organizacji igrzysk olimpijskich w Londynie w 2012 r. kosztowała 70 mln funtów. Roczny koszt walki z rdestowcem ostrokończystym w Wielkiej Brytanii szacuje się na 166 mln funtów.
Do zwalczania rdestowca ostrokończystego stosuje się metody mechaniczne, chemiczne, mechaniczno-chemiczne oraz biologiczne. Dobór metody zależy od ilości i lokalizacji roślin. Za najbardziej skuteczne uważa się metody mieszane: usuwanie pędów i wykopywanie kłączy oraz spryskiwanie herbicydami. Wymagają one jednak wielu powtórzeń i przynoszą duże straty w środowisku naturalnym oraz są kosztowne. W Polsce nie ma żadnego środka chemicznego dopuszczonego do stosowania, który byłby zalecany do zwalczania rdestowców. Stosuje się nieselektywne herbicydy zawierające bardzo toksyczny glifosat, którego używanie jest ograniczone lub zabronione m.in. w pobliżu rzek, ujęć wody, pól uprawnych, parków narodowych i rezerwatów oraz w ich otulinach.
Na obszarach chronionych preferowane są metody mechaniczne uważane za najbardziej bezpieczne dla środowiska. Jednak przynoszą one efekty dopiero po wielu latach systematycznie prowadzonych zabiegów wycinania i wykopywania aż do całkowitego zniszczenia kłączy.
Właściwości i wykorzystanie rdestowca ostrokończystego
Rdestowiec ostrokończysty bywa używany jako warzywo w Azji, Ameryce Północnej, a nawet w Polsce. Nazywany bywa „dzikim rabarbarem”, ponieważ liście i łodygi mają kwaśny smak, podobny do szczawiu i rabarbaru. W Japonii – poza młodymi, osolonymi łodygami pociętymi na plasterki – spożywa się także kłącza, po namoczeniu i ugotowaniu. Rdestowiec ostrokończysty jest jest również rośliną miododajną i leczniczą. Wykorzystywany jest w leczeniu wielu schorzeń, m.in. astmy, miażdżycy, nadciśnienia, stanów zapalnych, chorób serca, zakażeń bakteryjnych i grzybiczych, niektóre związki uzyskiwane z rdestowców wykazują działanie przeciwnowotworowe. Kłącza rdestowca japońskiego to bogate źródło resweratrolu, a nalewka z niego bywa stosowana na boreliozę.
Przeczytaj też:
- Syrop z mniszka: Jak zrobić? Jakie ma właściwości?
- Sok z brzozy: Na co pomaga? Jak go zrobić?
- Sok z selera – właściwości, jak stosować
- Czarnuszka – właściwości lecznicze, jak stosować
- Sok z buraków. Na co pomaga, jak stosować
- Zanieczyszczenia powietrza mogą powodować nagłe zatrzymanie krążenia
Szukasz chwili wytchnienia? Zrób sobie przerwę i włącz Radio Pogoda!
