Według nowego badania niewystarczająca ilość snu sprawia, że stajemy się bardziej niezdarni i nie mamy kontroli nad własnym chodem. Naukowcy odkryli, że jeśli jesteśmy niewyspani, ale nadrobimy utracony sen nawet krótką drzemką, możemy zmniejszyć tę niezdarność.
Niewyspanie wpływa na sposób chodzenia
Istnieje wiele dowodów na to, że długość i jakość snu może wpływać na to, jak dobrze wykonujemy codzienne czynności, takie jak czytanie książki lub wysiadanie na właściwym przystanku. Rzadziej jednak badano, czy sen wpływa na sposób, w jaki chodzimy lub inne na czynności, które wykonujemy automatycznie, nie myśląc o nich.
Naukowcy z Massachusetts Institute of Technology (MIT) i University of São Paulo w Brazylii odkryli, że brak snu może wpływać na nasz sposób chodzenia. Podczas eksperymentu ze studentami-wolontariuszami stwierdzili, że im bardziej niewyspani byli studenci, tym gorzej wypadali podczas testu na bieżni.
Ci, którzy byli niewyspani, mieli trudności z postawieniem jednej stopy przed drugą. Uczestnicy, którzy także nie byli wyspani i generalnie nie wysypiali się w ciągu tygodnia, ale dłużej spali i relaksowali się weekend, wypadli lepiej niż ci, którzy nie kompensowali snu w wolne dni.
„Z naukowego punktu widzenia nie było jasne, czy brak snu ma wpływ na niemal automatyczne czynności, takie jak chodzenie. Doszliśmy do wniosku, że kompensacja snu może być ważną strategią. Na przykład ludzie, którzy są chronicznie niewyspani, na przykład pracujący na zmiany, lekarze czy żołnierze, jeśli regularnie kompensują sen, mogą mieć lepszą kontrolę nad swoim chodem” – stwierdził profesor Hermano Krebs, z Wydziału Mechanicznego MIT.
Jak przeprowadzono badanie
Naukowcy zaprosili studentów z Uniwersytetu w Sao Paulo do wzięcia udziału w eksperymencie, który skupiał się na wpływie braku snu na kontrolę chodu. Studenci korzystali z narzędzia do śledzenia aktywności przez dwa tygodnie, dając naukowcom wyobrażenie o tym, kiedy i jak długo śpią lub są aktywni każdego dnia. Aby zarejestrować ich naturalny wzorzec snu, nie dano im żadnych instrukcji, jak długo powinni spać.
Każdy student spał średnio około sześciu godzin na dobę, ale niektórym udało się nadrobić zaległości snu w weekendy. Przed 14. dniem eksperymentu naukowcy poprosili część z nich, aby nie spali całą przez noc w laboratorium snu.
Rankiem ostatniego dnia badania wszyscy studenci spotkali się w laboratorium, aby wykonać test na bieżni. Naukowcy nagrali każdego z nich chodzącego na bieżni ustawionej z tą samą prędkością, z cichym dźwiękiem metronomu w tle.
Badani musieli dotrzymywać kroku rytmowi, a badacze podnosili i obniżali rytm metronomu nie informując o tym osób na bieżni. Kamery uchwyciły moment, w którym ich pięty uderzały w bieżnię, tak że można było porównać to z rytmem metronomu.
„Musieli zsynchronizować uderzenia piętą z rytmem i odkryliśmy, że im bardziej byli niewyspani, tym błędy były większe. Byli poza rytmem, przegapiali sygnały dźwiękowe i ogólnie radzili sobie gorzej” – mówi prof. Forner-Cordero z Uniwersytetu w Sao Paulo.
Naukowcy odkryli też nieoczekiwaną różnicę, analizując wyniki studentów, którzy nie spali przez całą noc. Lepiej wypadli ci spośród nich, którzy mieli zwyczaj odsypiania w weekendy.
– Nawet po nieprzespanej nocy ta grupa, która kompensowała niewyspanie w weekendy, radziła sobie lepiej – dodaje prof. Forner-Cordero.
– Wyniki pokazują, że chód nie jest procesem automatycznym i może mieć na niego wpływ brak snu. Sugerują również strategie łagodzenia skutków braku snu. Najlepiej byłoby, gdyby każdy spał osiem godzin na dobę. Ale jeśli nie jest to możliwe, to powinniśmy kompensować brak snu jak najwięcej i tak regularnie, jak to możliwe – podsumowuje prof. Krebs. Mogą to być drzemki w ciągu dnia lub odsypianie w weekendy.
Wyniki eksperymentu zostały opublikowane w Scientific Reports.
Przeczytaj też:
