Bakteryjne zapalenie opon mózgowych – skąd się bierze, jak się objawia i w jaki sposób się przed nim chronić? Wyjaśniają eksperci z amerykańskiej agencji CDC.
Spis treści:
Zapalenie opon mózgowych to stan zapalny ochronnej membrany otaczającej mózg i rdzeń kręgowy. Infekcja bakteryjna lub wirusowa płynów otaczających mózg oraz rdzeń kręgowy to zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Może się ona pojawiać po różnego rodzaju urazach, chorobach (nowotwory), określone narkotyki i leki oraz różne typy zakażeń. Poznanie przyczyny rodzaju zakażenia jest ważne w wybraniu odpowiedniego sposobu jego leczenia.
Rodzaje zakażenia opon mózgowych
Są różne rodzaje zapalenia opon mózgowych: bakteryjne, wirusowe, grzybicze czy pasożytnicze. Wszystkie są bardzo poważne i mogą powodować zagrożenie życia lub kalectwo. Bakteryjny rodzaj tej przypadłości może się przenosić na inne osoby (niektóre zarazki, takie jak L. monocytogenes, mogą się przenosić, np. poprzez jedzenie). To, jak jest przenoszony, często zależy od rodzaju bakterii.
Jak można się zarazić?
Większość ludzi będących nosicielami tej choroby nigdy na nią nie choruje, ale może rozprzestrzeniać bakterie na innych. Najczęstsze przykłady zarażania się różnymi rodzajami bakterii powodujących zapalenie opon mózgowych to:
- przekazywanie bakterii z grupy B streptococcus i E. coli przez matki dzieciom podczas narodzin;
- kaszel lub kichanie w bliskim kontakcie z innymi ludźmi (bakterie H. influenzae, M. tuberculosis i S. pneumoniae);
- wymiana śliny i płynów ustrojowych przez kichanie lub całowanie się (N. meningitidis);
- jedzenie skażone bakterią E coli.
Wiele bakterii powodujących zapalenie opon mózgowych może mieć również związek z inną bardzo poważną chorobą – sepsą. Nieleczona może ona bardzo szybko prowadzić do śmierci.
Czynniki ryzyka
Określone czynniki mogą zwiększać ryzyko bakteryjnego zapalenia opon mózgowych. Są to:
- wiek – dzieci są bardziej narażone w porównaniu z ludźmi z innych grup wiekowych. Jednakże ta choroba może się rozwinąć u ludzi w każdym wieku;
- duże zgromadzenia ludzkie – choroby zakaźne (takie jak COVID-19) rozprzestrzeniają się tam, gdzie w jednym miejscu powstają większe zgromadzenia ludzi. Przykładowo: lokalne pandemie zapalenia opon mózgowych odnotowywano na kampusach amerykańskich uczelni;
- określone uwarunkowania medyczne – operacje, lekarstwa lub inne choroby mogą w określonych sytuacjach zwiększać ryzyko zachorowania. Przykładowo: zarażeni wirusem HIV ub osoby z usuniętą śledzioną znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka zakażenia kilkoma typami bakterii;
- podróże – podróżni przejeżdżający przez niektóre części świata, takie jak tereny subsaharyjskie (zwłaszcza w porze suchej) czy pielgrzymujący do Mekki mogą być narażeni na kontakt z bakterią N. meningitidis.
Zobacz też:
Objawy
Zapalenie mózgowe mogą się objawiać nagłym pojawieniem się następujących przypadłości:
- gorączka;
- ból głowy;
- sztywnienie karku.
Oprócz tego często pojawiają się też takie objawy jak:
- nudności;
- wymioty;
- wrażliwość na światło;
- poczucie zagubienia.
U noworodków i małych dzieci może być trudno wykryć objawy zapalenia. Znakami ostrzegawczymi mogą być takie zachowania jak:
- spowolnienie i zmniejszenie aktywności dziecka;
- podirytowanie;
- wymioty;
- niechęć do jedzenia;
- wypukłe ciemiączko na czubku głowy;
- nieprawidłowe odruchy.
Jeśli u swojego dziecka dostrzeżesz takie objawy, natychmiast skontaktuj się z lekarzem.
Z reguły objawy bakteryjnego zapalenia opon mózgowych rozwijają się w ciągu 3 do 7 dni po kontakcie z zarazkiem. (Jednak gruźlicze zapalenie opon mózgowych może się rozwinąć w znacznie późniejszym terminie). Osoby zakażone mogą doznać drgawek, zapaść w śpiączkę a nawet umrzeć. Dlatego jeśli tylko zaczniesz podejrzewać, że możesz być osobą zarażoną, jak najszybciej poszukaj pomocy lekarskiej.
Leczenie
Bakteryjne zapalenie opon mózgowych leczone jest licznymi antybiotykami. Kluczowe jest jak najszybsze rozpoczęcie leczenia – im wcześniej się je rozpocznie, tym będzie skuteczniejsze. Dlatego tak ważny jest szybki kontakt z lekarzem po zaobserwowaniu u siebie objawów choroby.
Zapobieganie
Najskuteczniejszym sposobem na uniknięcie zapalenia opon mózgowych jest szczepienie się. Istnieją szczepionki na 4 rodzaje bakteryjnego zapalenia opon mózgowych.
Bakteryjne zapalenie opon mózgowych - o czym pamiętać?
Jak można zachorować na bakteryjne zapalenie opon mózgowych?
Bakteryjne zapalenie opon mózgowych mogą przekazywać matki dzieciom podczas narodzin, może też następować przez kaszel, kichanie, wymianę śliny i płynów ustrojowych przez całowanie się lub jedzenie skażonego jedzenia.
Jakie sa objawy zapalenia opon mózgowych?
Są to: gorączka, ból głowy, sztywnienie karku oraz takie objawy jak nudności, wymioty, wrażliwość na światło, poczucie zagubienia.
Jak leczy się bakteryjne zapalenia opon mózgowych?
Bakteryjne zapalenie opon mózgowych leczone jest licznymi antybiotykami. Kluczowe jest jak najszybsze rozpoczęcie leczenia.
