Noc kupały - kiedy wypada? Czy to jest to samo co noc świętojańska? - Radio Pogoda - słuchaj radia
Strona główna » Noc kupały – kiedy wypada? Czy to jest to samo co noc świętojańska?

Noc kupały – kiedy wypada? Czy to jest to samo co noc świętojańska?

,

Zarówno noc kupały, jak noc świętojańska obchodzone są w czerwcu i często je mylimy. Jednak każda z nich wypada kiedy indziej i ma inną genezę. Wyjaśniamy.

W czerwcu mamy najdłuższy dzień w roku, najkrótszą noc, pierwszy dzień lata. Często bawimy się na imprezach plenerowych, podczas których palone są ogniska, a na wodzie puszczane są wianki. Organizowane są one w noc kupały albo w noc świętojańską, a często po prostu w nocy z piątku na sobotę lub z soboty na niedzielę, aby uczestnicy po zabawie mogli się wyspać.

Noc kupały – najkrótsza noc w roku

Noc kupały jest słowiańskim świętem związanym z letnim przesileniem Słońca. Jest to święto ognia, wody, słońca i księżyca, urodzaju, płodności, radości i miłości. Wiążące się z nim zwyczaje i obrzędy mają zapewnić świętującym zdrowie i urodzaj. Nocy tej rozpalano ogniska, w których palono zioła, a dziewczęta puszczały na rzekach czy strumieniach wianki z zapalonymi świecami. Wyłowiony przez kawalera wianek wróżył szybkie zamążpójście, a jeśli spłonął, utonął lub zaplątał się w zaroślach, oznaczało to staropanieństwo. W zależności od regionu tańczono wokół ognisk, skakano przez ogniska, szukano kwiatów paproci, który miał dać szczęście, wierzono też, że kąpiel po zmroku lub przed wschodem słońca leczyła rozmaite dolegliwości.

Noc kupały obchodzona jest w czasie najkrótszej w roku nocy. Wypada w okolicy 21-22 czerwca, w 2022 roku jest to noc z 21 na 22 czerwca. Tej nocy świętuje się nie tylko na obszarach zamieszkiwanych przez ludy słowiańskie, ale podobne obchody mają też ludy bałtyckie, germańskie i celtyckie. Noc kupały nazywana jest także nocą kupalną, kupalnocką, kupałą, na południu Polski, Podkarpaciu i Śląsku – sobótką lub sobótkami, a na Warmii i Mazurach – palinocką, w krajach anglosaskich – Midsummer, w germańskich – Mittsommerfest.

Zygmunt Gloger w „Roku polskim w życiu, tradycji i pieśni” pisze:

„Sobótka, Kupalnocka, Wianki były uroczystościami dziewic polskich. Kolberg i Gregorowicz piszą: ze w Sandomierskiem dziewczęta same rozpalają ogień sobótkowy (z użyciem suchej bylicy), że wziąwszy się potem za ręce i utworzywszy wielkie koło, pląsają w jedną i drugą stronę w krąg ogniska. Był takim widocznie prastary obrzędowy taniec sobótkowy dziewcząt lechickich. Ubrane w bieli, fantastyczny przedstawiają widok na ciemnem tle nocy”.

Noc Świętojańska w wigilię Świętego Jana, czyli z 23 na 24 czerwca.

Kościół katolicki, nie mogąc wykorzenić obchodów nocy kupały wywodzących się z pogańskich wierzeń słowiańskich, połączył to święto z obrzędowością chrześcijańską. Stąd chrześcijańska noc świętojańska, obchodzona w wigilię św. Jana czyli w nocy z 23 na 24 czerwca. Tej nocy w zależności od regionu, podobnie jak w noc kupały, m.in. pali się ogniska, dziewczęta tańczą wokół ognisk i puszczają wianki po wodzie.

Szukasz chwili wytchnienia? Zrób sobie przerwę i włącz Radio Pogoda!

Przeczytaj też:

Zobacz więcej >