Koszyk wielkanocny, zwany też święconką, to tradycja, bez której nie wyobrażamy sobie świąt. Sprawdź, skąd się wzięła i co powinno znaleźć się w koszyczku. Wyjaśniamy też, w jakich krajach święci się pokarmy na Wielkanoc.
Wielkanoc coraz bliżej, więc wiele osób przy okazji upewnia się, czy ma już w swoim domu wszystko, co potrzebne do świętowania. Jednym z elementów tego świętowania są symboliczne ozdoby na świąteczny stół. W tym artykule wyjaśniamy, co powinno się znaleźć w koszyczku wielkanocnym.
Zobacz: Jak zrobić kartkę wielkanocną? [Inspirujące pomysły]
Koszyczek wielkanocny – skąd się wzięła tradycja?
Święcenie pokarmów w Polsce wiąże się z pogańskimi zwyczajami Słowian, którzy na początku wiosny składali podziękowania i ofiary swoim bóstwom. Miały one zapewnić dobrobyt przez kolejny rok. Chrześcijaństwo przejęło ten zwyczaj nadając mu swoją symbolikę, która pięknie się wpisała w ideę Zmartwychwstania Pańskiego. Dlatego niektóre produkty w koszyku nawiązują do elementów katolickich, a niektóre związane są z ludowymi wierzeniami.
W XVII wieku wierni nie odwiedzali kościołów ze święconką – wystawiali potrawy na drodze, a ksiądz święcił je przejeżdżając przez wieś. Dopiero w XVIII wieku ludzie zaczęli przynosić koszyki – najpierw w umówione miejsca, a w końcu do kościołów. Choć w niektórych regionach Polski, na przykład na Śląsku i Kaszubach ze święconką zaczęto chodzić dopiero po drugiej wojnie światowej.
Sprawdź: Palma wielkanocna – jak ją zrobić?
Jak powinien wyglądać koszyk wielkanocny?
Najczęściej to wiklinowy koszyczek ozdobiony bielą i zielenią. Dno koszyczka gospodyni wyścieła białą serwetką, na której układa się wiktuały. Całość ozdabia się bukszpanem, który o tej porze roku pięknie się zieleni. Wszystko to przykrywa się białą serwetką, którą odsłania się na czas święcenia.
Co powinna zawierać święconka?
Kiedyś do koszy ze święconką wkładano wszystko, co planowano zjeść w czasie świąt. Z czasem ich zawartość robiła się coraz bardziej symboliczna. Przynoszone pokarmy mają zapewnić dostatek i zdrowie. I tak:
- Chleb – ma podwójne znaczenie. Z jednej strony symbolizuje Ciało Chrystusa, a z drugiej – obfitość
- Jajka – symbolizują zmartwychwstanie, zwycięstwo życia nad śmiercią. Skorupka oznacza to co stare, a żółtko – to, co nowe. Dzielenie się poświęconym jajkiem rozpoczyna wielkanocne śniadanie.
- Baranek – z masła, cukru, czekolady to symbol zmartwychwstałego Chrystusa
- Chrzan – symbol Męki Pańskiej ale również krzepy i zdrowia
- Sól i pieprz – sól oznacza prawdę, a pieprz – gorzkie zioła
- Wędliny – płodność i dostatek
- Babka, mazurek – doskonałość
- Ser – związek między człowiekiem a przyrodą.
W jakich krajach święci się pokarmy?
Choć bez święconki nie wyobrażamy sobie świąt, nie jest to wcale powszechna tradycja. W Polsce obecnie około 95 % mieszkańców święci koszyki, a oprócz tego zwyczaj ten funkcjonuje głównie na Słowacji i w niektórych rejonach Śląska Cieszyńskiego. Święconki można też spotkać między innymi na terenach pogranicza austriacko-słoweńskiego, w południowym Tyrolu czy w niemieckiej Bawarii.
Szukasz chwili wytchnienia? Zrób sobie przerwę i włącz Radio Pogoda!
ZOBACZ TEŻ:
4 komentarze
[…] Wiadomości […]
[…] Wiadomości […]
[…] Porady […]
[…] Porady […]