Bliźnięta mają między sobą genetyczne różnice – odkryli badacze z Islandii. To może zmienić sposób, w jaki pracują naukowcy na całym świecie.
Jeśli jesteś bliźniakiem i zawsze sprzeciwiałeś się nazywaniu Cię klonem rodzeństwa, to… miałeś rację. Jak wskazują wyniki najnowszych badań, identyczne bliźnięta nie są genetycznie takie same.
Różnice genetyczne
Naukowcy z Islandii dokonali sekwencjonowania DNA 387 par bliźniąt, zarówno tych pochodzących z pojedynczego zapłodnionego jaja, jak i ich rodziców, dzieci i małżonków. Dzięki temu badaczom udało się znaleźć „wczesną mutację, która oddziela identyczne bliźnięta” – mówi Kari Stefansson, genetyk z Uniwersytetu Islandzkiego i pracownik firmy deCODE genetics oraz współautor badania opublikowanego w czwartek na łamach dziennika „Nature Genetics”.
Mutacja oznacza zmianę w sekwencji DNA – niewielką różnicę, która właściwie nie jest ani dobra, ani zła, ale może wpłynąć na fizyczne właściwości albo podatność na niektóre choroby. Takie zmiany mogą się pojawić, kiedy komórka ulega podziałowi i powstaje niewielki błąd przy replikowaniu DNA.
Jak odkryli badacze, identyczne bliźnięta przeciętnie mają około 5,2 tych wczesnych genetycznych różnic. Jednak 15% par bliźniąt mają więcej genetycznych różnic między sobą, niektóre nawet do stu – wyjaśnia Stefansson. Owe różnice reprezentują małą porcję genetycznego kodu każdego z bliźniąt, ale mogą mieć wpływ np. na to, że jedno z nich jest wyższe albo ma większe ryzyko zachorowań na niektóre nowotwory.
Bliźnięta różne już na starcie?
Wcześniej wielu badaczy wierzyło, że fizyczne różnice między bliźniętami wynikały głównie z zewnętrznych czynników, takich jak sposób odżywiania się czy tryb życia.
Jan Dumanski, genetyk z Uniwersytetu w Uppsali w Szwecji, który nie uczestniczył w tych badaniach, skomentował je słowami, że „to jasny i ważny wkład” w badania medyczne. „Wynika z tego, że musimy być bardzo ostrożni gdy używamy bliźniąt jako modeli badawczych” podczas oceniania wpływu natury i wychowania – dodał Dumanski.
Wcześniejsze prace, między innymi te z 2008 roku, opublikowane w „The American Journal of Human Genetics”, również wskazywały niektóre genetyczne różnice między bliźniętami. Nowe badanie poszerzono o studia nad DNA rodziców, dzieci i małżonków bliźniąt. Dzięki temu badacze mogli sprecyzować, gdzie pojawia się genetyczna mutacja w dwóch różnych rodzajach komórek – tych obecnych w jednej osobie oraz odziedziczonych przez dzieci tej osoby. Ponadto odnaleziono mutacje, które zaszły zanim rozwijający się zarodek rozdzielił się na dwa, tworząc bliźnięta.
Kari Stefansson powiedział, że jego zespół znalazł pary bliźniąt, u których mutacja jest obecna we wszystkich komórkach ciała jednego z nich, ale w ciele drugiego z bliźniąt takich mutacji nie było wcale. Jednak „czasem drugi bliźniak może mieć mutacje tylko w niektórych komórkach” – dodał badacz.
Komentując publikację psycholog Nancy Segal z Uniwersytetu Stanowego Kalifornii nazwała badanie „heroicznymi i bardzo znaczącymi”:
„To zmusi naukowców do przedefiniowania myślenia o wpływach genetyki i uwarunkowań środowiskowych. Bliźnięta są bardzo podobne do siebie, ale to nie jest perfekcyjne podobieństwo” – powiedziała.
