Hemoroidy – objawy, przyczyny, leczenie

Choroba hemoroidalna, potocznie nazywana hemoroidami, to jeden z najczęstszych problemów zdrowotnych w krajach rozwiniętych. Szacuje się, że okresowo cierpi na nią 50-75% dorosłej populacji tych krajów. Dowiedz się, jakie są objawy hemoroidów, jak im zapobiegać i jak je leczyć.

Hemoroidy, choroba hemoroidalna – co to jest

Guzki krwawnicze, czyli hemoroidy, ma każdy człowiek. Są to struktury naczyniowe w kanale odbytu, które ułatwiają kontrolę oddawania kału.
Choroba hemoroidalna, także potocznie nazywana hemoroidami, to stan chorobowy, gdy guzki krwawnicze są nabrzmiałe lub objęte stanem zapalnym. 
Hemoroidy zatem to:  nazwa fizjologicznych guzków krwawniczych, które mamy wszyscy, a jednocześnie potoczne określenie choroby hemoroidalnej.

Najczęstsze objawy choroby hemoroidalnej

• uporczywy świąd odbytu,
• pieczenie wokół odbytu,
• dyskomfort, ból, zwłaszcza podczas wypróżnień i w czasie siedzenia,
• poczucie niepełnego wypróżnienia,
• krwawienie z odbytu, ślady krwi na papierze toaletowym lub na stolcu,
• wypadające guzki krwawnicze.

Rozpoznanie hemoroidów

Jeżeli pojawią się powyższe objawy, trzeba jak najszybciej zdiagnozować chorobę i leczyć pod opieką lekarza.

Krwawienie z odbytu może być objawem choroby hemoroidalnej, ale też m.in. raka jelita grubego, zapalenia jelita grubego czy zapalenia uchyłków. Ze względu na podobieństwo objawów choroba hemoroidalna bywa mylona z takimi chorobami, jak szczeliny odbytu, przetoki, ropnie czy rak jelita grubego.

Dzięki wczesnej diagnozie można szybko wdrożyć skuteczną terapię i wykluczyć inne poważne choroby, dające podobne objawy.

Pierwsze badanie może przeprowadzić lekarz rodzinny, m.in. oceni hemoroidy zewnętrzne i przeprowadzi badanie per rectum. Często konieczne są też badania specjalistyczne, jak:

• Anoskopia – badanie końcowego odcinka odbytnicy za pomocą wziernika zwanego anoskopem. Podczas anoskopii lekarz może ocenić stan błony śluzowej, ocenić hemoroidy, a także pobrać wycinki do badania histopatologicznego. Badanie trwa zwykle kilka minut.
• Rektoskopia – badanie podobne do anoskopii, ale obejmuje dłuższy odcinek odbytnicy, a podczas rektosigmoidoskopii –  bada się odbytnicę i esicę (końcowa część jelita grubego).
• Kolonoskopia – badanie endoskopowe jelita grubego, przeprowadzane po podaniu środków uspokajających i przeciwbólowych lub w znieczuleniu ogólnym. Podczas badania możliwe jest usunięcie polipów, tamowanie krwawienia z przewodu pokarmowego, poszerzenie zwężeń jelitowych oraz pobranie wycinków do badań histopatologicznych.

Przyczyny choroby hemoroidalnej

Specjaliści nie wskazują jednoznacznie przyczyny choroby hemoroidalnej. Uważa się jednak, że wpływają na nią:

• zaburzenia rytmu wypróżnień (zaparcie lub biegunka),
• brak aktywności fizycznej,
• niska zawartość błonnika i płynów w diecie,
• ciąża i poród,
• obciążenia genetyczne,
• zwolniona perystaltyka jelit, zwłaszcza po 50. roku życia,
• otyłość,
• długie przebywanie w pozycji siedzącej,
• przewlekły kaszel,
• zaburzenia mięśni dna miednicy.

Sprawdź też:

• Krwawienie z odbytu – o czym może świadczyć
• Zaparcia – przyczyny, leczenie, zapobieganie
• Gastroskopia – co to jest, jakie są wskazania i przebieg
• Jak przygotować się do gastroskopii?

Leczenie hemoroidów

Leczenie choroby hemoroidalnej prowadzi do ustąpienia krwawienia, zlikwidowania swędzenia, dyskomfortu i bólu. Rodzaj terapii zależy od stopnia zaawansowania choroby. W każdym przypadku zalecane jest zwiększenie ilości błonnika i płynów w diecie. Chorzy powinni też unikać nasilonego parcia i ograniczać czas spędzany w toalecie.

We wczesnych fazach choroby zwykle stosuje się leczenie objawowe. W zależności od wskazań lekarz przepisuje leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, ściągające lub antybiotyki. Może też zalecić środki zmiękczające stolec i zwiększające szczelność naczyń żylnych.

Ulgę przynoszą też kąpiele w letniej wodzie, nasiadówki w naparze z kory dębu lub rumianku, a także mieszanek z szałwii, kory kasztanowca oraz rdestu oraz chłodne okłady. Dostępne są też gotowe mieszanki ziół do nasiadówek.

Jeżeli choroba hemoroidalna jest zaawansowana, konieczne może być zastosowanie terapii zabiegowej:

• metoda Barrona, czyli podwiązywanie hemoroidów za pomocą gumowych podwiązek; odcięcie dopływu krwi do żylaków powoduje ich martwicę i odpadnięcie,
• skleroterapia – podczas zabiegu w podstawę hemoroidów wstrzykuje się leki powodujące obkurczenie i zamknięcie światła naczynia i w efekcie zmniejszenie żylaka,
• fotokoagulacja – zmniejszenie hemoroidów za pomocą promieniowania podczerwonego, energii cieplnej lub wymrażania (krioterapii),
• laseroterapia – naświetlanie promieniami lasera prowadzące do obkurczenia oraz zamknięcia naczyń i zniszczenia tkanki hemoroidów,
• DGHAL (metoda Morinagi) – podwiązywanie naczyń hemoroidalnych pod kontrolą sondy Dopplera.
• operacja chirurgiczna –  wycięcie objawowych hemoroidów i zamknięciu naczynia doprowadzającego krew, wykonywane w ciężkich przypadkach.

Jak zapobiegać powstawaniu hemoroidów?

Rozwojowi choroby hemoroidalnej zapobiegają:

• spożywanie produktów bogatych w błonnik, stosowanie lekkiej, zróżnicowanej diety,
• wyeliminowanie lub ograniczenie w diecie produktów, które mogą wywoływać zaparcia, np. czekolady,
• nawadnianie organizmu, picie co najmniej 2 litrów płynów dziennie, by nie dopuszczać do problemów z wypróżnieniami,
• wyeliminowanie z diety alkoholu,
• regularna aktywność fizyczna, np. codzienne 30-minutowe spacery, pływanie, gimnastyka; sporty uprawiane w pozycji siedzącej, np. jazda na rowerze, nie są zalecane,
• dbanie o prawidłową wagę ciała, redukcja masy ciała w wypadku nadwagi,
• unikanie długiego siedzenia lub stania, podczas pracy siedzącej robienie kilkuminutowych przerw na spacer lub ćwiczenia, odpoczywanie w pozycji leżącej,
• niewstrzymywanie stolca,
• unikanie silnego parcia na stolec,
• dbanie o higienę intymną i noszenie wygodnej bielizny z przewiewnych, naturalnych tkanin.