Broń próżniowa, bomba baryczna, broń termobaryczna (TBX) – co to jest, jak działa i dlaczego jej użycie jest takie groźne?

Dowiedz się, czym jest broń termobaryczna (vacuum bomb), na jakiej zasadzie działa i dlaczego jest tak niebezpieczna a jej użycie przeciwko cywilom stanowi zbrodnię wojenną.

Ukraiński bohaterski i zdecydowany opór wobec agresora sprawia, że ofensywa wojsk rosyjskich nie posuwa się tak szybko, jak to sobie zaplanował Władimir Putin. Sfrustrowana oporem armia okupanta dopuszcza się zbrodni wojennych, ostrzeliwując miasta i mordując cywilów. Według doniesień Ukraińców (oficjalnie ogłosiła to ambasador tego kraju w USA Oksana Markarova) Rosja przy ostrzeliwaniu miast wykorzystuje między innymi broń termobaryczną. Miało do tego dojść w Ochtyrce.

Jak działa bomba termobaryczna?

Tego rodzaju uzbrojenie ma wiele nazw: broń termobaryczna, próżniowa, aerozolowa czy paliwowo-powietrzna. Jest to środek bojowy, który w uproszczeniu składa się z pojemnika z paliwem i dwoma oddzielnymi ładunkami wybuchowymi. Ładunek eksploduje w dwóch fazach: najpierw wybuch uwalnia chmurę materiału (z reguły jest to mieszanka paliwa i drobin metalu), a następnie ta rozpylona chmura jest zapalana przez drugi ładunek. Taki wybuch tworzy olbrzymią falę uderzeniową, kulę ognia a przede wszystkim wytwarza próżnię, która zasysa tlen z najbliższej okolicy. Tak wytworzona eksplozja trwa znacznie dłużej niż w przypadku broni konwencjonalnej i ma znacznie większy zasięg, oddziałując na znacznie większą przestrzeń. Podmuch eksplozji bomby paliwowo-powietrznej jest w stanie przeniknąć do wnętrza budynku, zabijając chroniących się w nim ludzi przez trwający dłużej skok ciśnienia. Skutki użycia tego typu pocisków przeciwko ludziom są koszmarne, ponieważ wybuch dosłownie wysysa powietrze z ludzkich płuc, powodując spopielenie zaatakowanych. Przed tym wybuchem nie ma ucieczki – nie ochroni przed nim hełm czy kamizelka przeciwodłamkowa lub schowanie się za ścianą.

Tego rodzaju broń występuje w wielu formach i rozmiarach: od niewielkich pocisków wystrzeliwanych z broni ręcznej, przez zestawy rakietowe po największe lotnicze bomby konwencjonalne, których używano np. do niszczenia jaskiń.

Bomba termobaryczna – a prawo międzynarodowe

Chociaż nie ma jednego konkretnego prawa zakazującego wykorzystania tego typu uzbrojenia (w przeciwieństwie np. do zakazanej przez Konwencję Genewską broni kasetowej), to jeśli dany kraj wykorzysta bomby paliwowo-powietrzne przeciwko ludności cywilnej i w terenach zabudowanych, to używający ich żołnierze mogą zostać skazani za zbrodnie wojenne na podstawie konwencji Haskich z 1899 i 1907 roku.

Już teraz prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego Karim Khan zapowiedział, że MTK będzie badał podejrzenie popełnienia zbrodni wojennych w Ukrainie.

Bomba baryczna – gdzie już używano tej broni?

Pociski próżniowe wykorzystywano już podczas II wojny światowej. Następnie rozwijano to uzbrojenie i w latach 60. było wykorzystywane przez amerykańskie wojsko podczas wojny w Wietnamie. Amerykanie używali ich też do ataków na kompleksy jaskiń w Afganistanie, w których ukrywali się talibowie i terroryści z al-Kaidy

Rosja wykorzystywała broń termobaryczną przeciwko cywilom podczas inwazji na Czeczenię w 1999 roku i została za to potępiona przez organizację Human Rights Watch. Oprócz tego rosyjskie bomby paliwowo-powietrzne spadały na cywilów podczas wojny domowej w Syrii – wykorzystywał je wspierany przez Rosję reżim Baszara al-Assada.

Czytaj też:

• Mastiff i Jackal – brytyjskie pojazdy dla walczących Ukraińców
• Bomby kasetowe – co to jest, jak działają i dlaczego są zakazane w ponad stu krajach?
• Javelin, Stinger, Piorun – czym Ukraińcy walczą z rosyjskim najeźdźcą
• Dron Bayraktar TB2 – broń, która zadaje bolesne ciosy
• Atak Rosji na Ukrainę 2022: dzień po dniu
• Wołodymir Zełenski, Witalij Skakun, bracia Kliczko, obrońcy Wyspy Węży – walczą z rosyjskim najazdem [sylwetki bohaterów]
• Rosyjskie produkty w Polsce – sprawdź, czego nie kupować, by nie wspierać Rosji