Rudolf Weigl – genialny Polak, który wynalazł pierwszą na świecie szczepionkę przeciw tyfusowi – został w 138. rocznicę urodzin uhonorowany przez Google. Dowiedz się więcej o tym niezwykłym człowieku.
2 września – w 138. rocznicę urodzin Rudolfa Weigla genialny biolog został uhonorowany w Google Doodle, czyli na stronie startowej wyszukiwarki Google. Prof. Rudolf Weigl urodził się 2 września 1883 w Przerowie. W 1907 roku ukończył studia na Wydziale Biologii Uniwersytetu Lwowskiego, gdzie również później się doktoryzował.
Podczas I wojny światowej Rudolf Weigl został powołany do służby medycznej armii austro-węgierskiej i pracował jako parazytolog. Z polecenia austriackiego Ministra Wojny zajął się badaniem bardzo niebezpiecznej choroby przenoszonej przez wszy – tyfusu plamistego. To właśnie wszy wykorzystał jako zwierzęta laboratoryjne i po serii eksperymentów opracował pierwszą w dziejach skuteczną szczepionkę przeciw tyfusowi plamistemu.
Z oficjalnym ogłoszeniem wyników swoich prac czekał aż do 1930 roku, żeby mieć pewność, że opracowana przez niego szczepionka skutecznie zwalcza tę niebezpieczną chorobę. W tym samym roku został zgłoszony do Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny lub fizjologii, jednak wyróżnienie przypadło wówczas w udziale Karlowi Landsteinerowi za wyróżnienie czterech grup krwi.
Wybrał Polskę
Tuż przed wybuchem II wojny światowej prof. Rudolf Weigl wrócił do kraju, spodziewając się, że będzie potrzebny w razie konfliktu, który może spowodować zwiększone niebezpieczeństwo epidemii tyfusu. Pod niemiecką okupacją prowadził prace Instytutu Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami, który prowadził prace na rzecz okupanta. Rudolf Weigl wymógł jednak na Niemcach prawo do swobodnego wyboru personelu, biorąc za niego pełną odpowiedzialność. Dzięki temu wykorzystywał swoje stanowisko do pomocy Polakom i chroniąc ich przez przemocą okupanta. Jednocześnie mający austriackie pochodzenie prof. Weigl nigdy nie zgodził się na wpisanie na volkslistę, wybierając polską narodowość. Jako odpowiedział składającemu mu połączoną z groźbą propozycją przedstawiciela Heinricha Himmlera, gen. SS Fritzowi Katzmannowi:
„Człowiek raz na całe życie wybiera sobie narodowość. Ja już wybrałem. Jako biolog znam zjawisko śmierci i często myślę o śmierci, bo życie stało się takie smutne i beznadziejne. Więc możecie mi zrobić przysługę i mnie zabić, albo musicie mnie akceptować jako polskiego profesora narodowości polskiej” – powiedział.
Nie otrzymał Nobla przez nazistów i przez komunistów
W zemście za odmowę Niemcy nie poparli jego ponownej kandydatury do Nagrody Nobla, zgłoszonej w 1942 roku.
Ocenia się, że dzięki swojej odważnej postawie podczas sprawowania funkcji kierownika Instytutu Rudolf Weigl ocalił przed śmiercią łącznie około 5 tys. osób. Oprócz tego dzięki niemu wyprodukowana w Instytucie szczepionka była dostarczana polskim cywilom, partyzantom oraz uwięzionym w warszawskim getcie.
Po wojnie Rudolf Weigl zamieszkał w Krakowie, gdzie kontynuował prace nad produkcją szczepionek na Uniwersytecie Jagiellońskim, później – aż do emerytury w 1951 – na Uniwersytecie w Poznaniu. Był fałszywie oskarżany o kolaborację podczas wojny oraz sekowany przez komunistyczne władze Polski, które w 1948 roku doprowadziły do nieprzyznania mu Nagrody Nobla.
Bohaterski naukowiec Rudolf Weigl, który uratował niezliczoną liczbę ludzi również dzięki swojej dzielnej postawie podczas okupacji, zmarł 11 sierpnia 1957 roku w Zakopanem. Spoczął w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. W 2003 roku został pośmiertnie odznaczony przez izraelski instytut Yad Washem medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
Czytaj też:
Dodaj komentarz