Główny Urząd Statystyczny od jakiegoś czasu rozsyła informacje na temat Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021. Wiele osób twierdzi, że nie ma ochoty odpowiadać na niektóre pytania zamieszczone w ankiecie. Czy udział w spisie jest obowiązkowy? Czy można odmówić odpowiedzi? Wyjaśnia Arleta Olbrot z Urzędu Statystycznego w Poznaniu.
Michał Pustuła z programu „Radio Pogoda, w czym mogę pomóc?” na prośbę jednego ze słuchaczy zajął się tematem Narodowego Spisu Powszechnego. Pan Waldemar z Poznania napisał do Radia Pogoda:
„Panie Michale, ostatnio otwierając skrzynkę, znalazłem korespondencję Głównego Urzędu Statystycznego o spisie powszechnym. Z początku zignorowałem list, ale syn powiedział mi, że każdy musi być spisany. Ale czy aby na pewno? Sprawdziłem w internecie i niektóre pytanie mi się nie podobają. Nie mam ochoty o takich rzeczach informować. Proszę o pomoc”.
Na pytania słuchacza pomoże odpowiedzieć Arleta Olbrot z Poznańskiego Urzędu Statystycznego.
Czy Narodowy Spis Powszechny jest obowiązkowy?
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021, podobnie jak i poprzednie spisy, które organizujemy raz na 10 lat, jest obowiązkowy. W tym roku obowiązkową formą udziału w spisie, i to jest nowość związana przede wszystkim z pandemią COVID-19, jest samospis przez internet. Każdy z nas ma obowiązek dokonania tego spisu poprzez formularz spisowy dostępny na stronie www.spisgov.pl – wyjaśnia Arleta Olbrot.
A jeśli ktoś nie ma dostępu do internetu albo nie radzi sobie z komputerem?
Od 1 kwietnia czynna będzie infolinia spisowa pod numerem 22-279-99-99. Można wybrać tam kanał spis na żądanie. Zostaniemy połączeni z rachmistrzem telefonicznym, który pomoże nam przejść przez formularz, będzie zadawał pytania zawarte w formularzu i będzie zapisywał nasze odpowiedzi w formularzu elektronicznym.
Czy rachmistrzowie będą odwiedzać nas w domu?
Jeżeli w odpowiednim czasie nie pojawi się wypełniony przez nas formularz i rachmistrze rozpoczną już pracę, wtedy na ich terminalach pojawi się lista mieszkań, w których powinni przeprowadzić spis, i będą sukcesywnie ten spis realizować. Rachmistrz nie wybiera sam mieszkania, w którym się pojawi w celu realizacji spisu.
Czy są konsekwencje niewzięcia udziału w Narodowym Spisie Powszechnym?
Co się stanie jeżeli nie weźmiemy udziału w spisie albo nie odpowiemy na któreś z pytań bądź też odpowiemy niezgodnie z prawdą?
Spisy powszechne realizowane są na podstawie różnych przepisów prawnych. Należy przywołać dwa z nich. Pierwszy to ustawa o statystyce publicznej, a drugi – ustawa o Narodowym Spisie Powszechnym. W obu przypadkach przewidziane są kary. Mówi się o karze grzywny, a nawet o karze ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat dwóch. Obie te kary nakładane są na nas przez sąd.
Dobrze by było, gdyby respondenci udzielali prawdziwych informacji nie z obawy przed karą, ale przede wszystkim, żeby widzieli własny interes i interes państwa w przekazywaniu takich danych. Dane te potrzebne są do bardzo wielu programów, z których na końcu to my korzystamy – jako użytkownicy danych czy jako mieszkańcy kraju.
Wiele osób, przeglądając formularz internetowy Narodowego Spisu Powszechnego, dopatruje się zbytniej ingerencji w naszą prywatność. Jest tam adres, nazwisko partnera, nasze wyznanie, czym się pali w piecu.
Na wszystkie pytania musimy odpowiadać?
Polski system prawny przewiduje, że są takie obszary naszego życia, na które nie można wymagać odpowiedzi na zasadzie obowiązku. W przypadku Narodowego Spisu Powszechnego są trzy takie obszary. Jeden to związki partnerskie, drugi to wyznania religijne i przynależność do kościołów, a trzeci to obszar niepełnosprawności. Tutaj rzeczywiście możemy odmówić odpowiedzi na te pytania.
Podsumowując: Narodowy Spis Powszechny jest obowiązkowy, ale na niektóre pytania możemy odmówić odpowiedzi.
„Radio Pogoda, w czym mogę pomóc?”
Od poniedziałku do piątku o godzinie 14:00 Michał Pustuła rozwiązuje wszelkie kłopoty i sprawy, które zgłaszają słuchacze Radia Pogoda.
Jeśli mają Państwo kłopoty w rozwiązaniu różnych spraw, mogą Państwo zgłosić je za pomocą:
- formularza zamieszczonego na stronie Radia Pogoda,
- telefonu pod numerem 22 444 40 04 lub
- e-maila kontakt@radiopogoda.pl
Odpowiedzi na Państwa pytania będzie można usłyszeć w programie „Radio Pogoda, w czym mogę pomóc?” od poniedziałku do piątku o godz. 14:00