Hematokryt niski i wysoki. Jak odczytać wynik badania?

Hematokryt to parametr oznaczany jako część badania morfologii krwi obwodowej. O czym świadczy? W jakim celu się go wykonuje? Jak odczytać wynik badania?

Hematokryt, w skrócie HCT lub Ht, to stosunek objętości erytrocytów do objętości pełnej krwi, oznaczany jako element badania morfologii krwi obwodowej. Nazwa wywodzi się ze starogreckich słów haima (αἷμα – krew) i kritēs (κριτής– oddzielać). Jest obliczany automatycznie na podstawie formuły matematycznej. Jego wartość zależy zarówno od liczby i wielkości krwinek, jak i od stopnia nawodnienia organizmu. Oznaczenie hematokrytu może być pomocne w diagnostyce niektórych chorób, a także w ocenie postępów leczenia.

Hematokryt – jakie są normy?

Ocena hematokrytu powinna być zawsze dokonywana na podstawie pozostałych parametrów morfologii krwi. Interpretując wynik badania, należy brać pod uwagę nie tylko wartość referencyjną podawaną przez laboratorium, ale również płeć, wiek i stan fizjologiczny badanego (norma jest inna np. u kobiet w ciąży). Orientacyjnie dla kobiet prawidłowa wartość hematokrytu to 37-47%, u mężczyzn 40-54%. W związku z tym, że hematokryt zależy od stopnia nawodnienia organizmu, jego wartość cechuje duża zmienność, również dobowa. Na odczyt wpływ mogą również mieć wysiłek fizyczny, wychłodzenie organizmu, a także zastój krwi spowodowany stazą (opaską zakładaną na ramię do pobierania krwi).

Jakie mogą być przyczyny odchyleń od normy?

Podwyższenie wartości hematokrytu nazywamy nadkrwistością. Wyróżniamy nadkrwistość bezwzględną, czyli spowodowaną wzrostem masy krwinek, oraz względną (rzekomą), wywołaną zmniejszeniem objętości osocza przy prawidłowej masie erytrocytarnej, co ma miejsce najczęściej w odwodnieniu.

Inne przyczyny zwiększenia hematokrytu to:

  • przewlekłe niedotlenienie organizmu, np. przy przebywaniu w wysokich górach, paleniu papierosów, chorobach płuc czy w zespole obturacyjnego bezdechu sennego,
  • czerwienica prawdziwa,
  • leczenie sterydami,
  • choroby tropikalne – np. denga,
  • stosowanie erytropoetyny – także przez sportowców jako środek dopingujący.

HCT powyżej 54% jest wskazaniem do krwioupustu.

Z kolei przyczyną obniżenia hematokrytu może być:

  • zmniejszenie liczby czerwonych krwinek, np. wskutek utraty krwi,
  • niedobór żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego w diecie,
  • choroby przewlekłe, np. długotrwałe infekcje, nowotwory, zapalenia autoimmunologiczne,
  • uszkodzenie szpiku kostnego przez promieniowanie, toksyczne związki chemiczne lub leki,
  • znaczne przewodnienie.

Przeczytaj też:

Co warto wiedzieć o wyniku badania hematokrytu?

Co to jest hematokryt?

Hematokryt to stosunek objętości erytrocytów do objętości pełnej krwi.

Co to jest nadkrwistość?

Nadkrwistość jest to podwyższenie wartości hematokrytu.

Czy norma hematokrytu dla kobiet i dla mężczyzn jest taka sama?

Dla kobiet prawidłowa wartość hematokrytu to 37-47%, a dla mężczyzn 40-54%.

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi